Tiran, son yıllarda geçirdiği dönüşümle küllerinden yeniden doğmaya çalışan bir Balkan şehri. Uzun yıllar diktatörlükle yönetilen ve neredeyse dış dünyaya tamamen kapanan Arnavutluk karanlık geçmişine inat hızlı bir yükselişe geçmiş durumda. Özellikle yaz aylarında deniz turizmi ile ünlü ülkenin güney sahilleri (Ksamil, Durres) ziyaretçi akınına uğruyor. Başkent Tiran ise 2022 yılında “Avrupa Gençlik Başkenti” seçildi ve önümüzdeki birkaç yıl içinde daha da popülerlik kazanacağını düşünüyorum.
Tiran’a gitmeden önce okuduğum yazıların pek çoğu olumsuzdu, haliyle önyargılı bir şekilde gezmeye başlamıştım şehri. Evet, belki yapılacak şeyler kısıtlı ama “gitmeye değmez” kısmına asla katılmıyorum. Bir yanda Komünizm ve Sovyet esintileri, bir yanda İtalya etkisi ile farklı kültürleri bir arada yaşayabileceğiniz bir şehir Tiran.
Tiran Nerede?
Yazının İçindekiler
Tiran Arnavutluk’un başkenti ve aynı zamanda ülkenin en büyük ve nüfus yoğunluğu en fazla olan şehri. Balkanlar’ın batı kesiminde yer alan Tiran’ın denize kıyısı bulunmuyor.
Tiran Vize İstiyor mu?
Schengen vizesi almanın giderek zorlaştığı bugünlerde “vizesiz nereye gidebilirim?” diyorsanız Tiran iyi bir alternatif. Arnavutluk Türkler için 90 güne kadar vizesiz. Dolayısıyla Tiran pasaportla seyahat edebileceğiniz yurt dışı rotalarından biri. İlk kez yurt dışına çıkmak isteyenler için de ideal bir başlangıç noktası. Hem kültürlerimiz benziyor hem de yeme-içme bakımından zorlanmayacağınız bir şehir.
Tiran’da Kaç Gün Kalınır?
Tiran gezisi için için iki gün gayet yeterli olur. Çalışanlar için de izin kullanmaksızın cuma akşam gidip pazar akşam dönmeli harika bir vizesiz yurt dışı rotası bence. Tiran küçük bir şehir, gezilecek yerlerin hemen hepsi yürüyüş mesafesinde. Bir günde bile rahatlıkla gezebilirsiniz.
Bizim Tiran gezimizin asıl amacı buradan Karadağ’a geçmekti. Karadağ uçak biletleri çok pahalı olduğu için biz de Tiran üzerinden gezimizi planladık. Hem bir gece Tiran’da konaklayıp gezme fırsatı bulduk hem de Karadağ seyahatini daha uyguna getirerek küçük bir Balkanlar turu yapmış olduk.
Hazırsanız, Tiran gezilecek yerler listesi ile Tiran’ı keşfetmeye başlayalım!
Tiran Gezisi Planlayanlar İçin Önemli Bilgiler:
Para Birimi: Arnavutluk Leki
1 TL 3.40 Arnavutluk Leki (LEK) 1 Euro 104.34 Arnavutluk Leki (2023, Kasım)
Saat Farkı: Kışın Türkiye’den 2 saat geri, yazın ise 1 saat geri.
Vize Durumu: Vizesiz, pasaportla giriş
Yurt dışı seyahat planınız var ama internet kullanımı konusunda ne yapacağınızı bilmiyorsanız sizin için harika bir önerim var: Airalo Elektronik Sim Kart uygulaması. Airalo’ya kaydolup eSIM paketinizi 3$ indirimli almak için BIRTEN5418 referans kodununu kullanabilirsiniz. Buradan kayıt olabilirsiniz. Ayrıca SEYAHATIMGELDI10 kodu ile sonraki eSIM paket alımlarınızda %10 indirim kazanabilirsiniz.
Tiran Gezilecek Yerler Listesi
1- İskender Bey Meydanı: (Skanderbeg)
Sadece Tiran’ın değil Arnavutluk’un en büyük meydanı olan İskender Bey Meydanı tam 40.000 metrekarelik bir alanı kaplıyor. Burası aynı zamanda Tiran’da görülmesi gereken yerlerin bir arada bulunduğu devasa bir meydan.
Opera Binası, Ethem Bey Camii, Saat Kulesi, Ulusal Tarih Müzesi meydanda görebileceğiniz önemli yapılar arasında. Tam ortasında ise Arnavutluk’un ulusal kahramanı İskender Bey’in heykeli karşılıyor sizi.
Günün her saati kalabalık ve şehrin en canlı noktalarından birisi İskender Bey Meydanı. Çocuğunuz varsa meydandaki atlı karıncaya bindirip eğlenceli vakit geçirebilirsiniz.
2- Ethem Bey Camii
Ethem Bey Camii Tiran’da Osmanlı döneminden günümüze gelen tek camii olma özelliği taşıyor. 1793 yılında inşa edilen camii kalem işi nakışlarıyla dikkat çekiyor. Diktatör Enver Hoca döneminde Tiran’daki pek çok camii yıkılırken Ethem Bey Camii zarar görmeden kurtulan nadir Osmanlı eserlerinden biri.
Ethem Bey Camii günümüzde ibadete açık. Namaz vakitleri haricinde içerisini gezebilirsiniz. Konum olarak İskender Bey heykelinin hemen yanında. Sol tarafında yine bir Osmanlı eseri olan 200 yıllık Tiran Saat Kulesi’ni görebilirsiniz.
3- Tiran Gezi Rehberi: Ulusal Tarih Müzesi
İskender Bey Meydanı’na karşı renkli cephe mozaiği ile dikkat çeken Ulusal Tarih Müzesi Arnavutluk’un en büyük müzesi olarak öne çıkıyor. 1981 yılında açılan müze kronolojik olarak sıralanan sekiz ayrı bölümde geziliyor. Arnavutluk tarihine ilgi duyuyorsanız ülkenin geçmişten günümüze geçirdiği dönüşüme dair bilgiler edinebileceğiniz bir müze. Bizim zamanımız kısıtlı olduğu için müzeyi gezemedik, en az 1.5-2 saatinizi alacak kadar geniş bir seçkisi var.
Tiran Ulusal Tarih Müzesi Giriş Ücreti: 500 LEK.
Ziyaret Saatleri: Pazartesi kapalı.
Salı-Cumartesi: 09.00-16.00
Pazar: 10.00-15.00
4- Kültür Sarayı
İskender Bey Meydanı’nda yer alan yapılardan biri de Kültür Sarayı olarak bilinen Opera Binası. Enver Hoca’nın isteği üzerine 1963 yılında inşa edilen Kültür Sarayı komünizm mimarisinin en belirgin örneklerinden biri. Günümüzde opera, bale ve klasik müzik konserlerinin düzenlendiği sarayda gösteri izlemek isterseniz bu siteden etkinlik takvimini inceleyebilir ve bilet alabilirsiniz.
5- Tiran Müzeleri: Bunk’Art
Tiran’da Soğuk Savaş döneminin izlerini taşıyan ve ülkenin hemen her yerine inşa edilmiş 170 bini aşkın yeraltı sığınağı bulunuyor. Evet, yanlış okumadınız. Tam tamına 170 bin… 44 yıllık Enver Hoca iktidarının ülkeyi sürüklediği durum maalesef oldukça üzücü. 1975-1983 yılları arasında Arnavutluk’un işgal edileceği endişesi ile paranoya yaşayan Enver Hoca ülkenin dört bir yanına yeraltı sığınağı Arnavutça “Bunker” inşa ettirmiş. Arnavutluk hali hazırda fakir bir ülke olduğu için elindeki tüm kaynağı bu sığınak projesi için harcaması da halkın büyük ölçüde tepkisini çekmiş.
Beklenen işgal hiçbir zaman olmamış ve Bunker isimli beton yığınlarından bazıları günümüzde çeşitli amaçlarla kullanılmaya başlanmış. Bunlardan en ünlüleri ise Bunk’ Art 1 ve Bunk’Art 2. Her iki sığınak Soğuk Savaş döneminin tanığı olarak müzeye dönüştürülmüş.
Bunk’Art 2 şehir merkezinde, İskender Bey Meydanı’na bir dakikalık yürüyüş mesafesinde yer alırken Bunk’Art 1 merkeze daha uzak bir noktada. Meydandan kalkan otobüslerle ulaşmanız mümkün. 106 odalı devasa bir sığınak olduğu için en az 2-3 saatinizi ayıracak şekilde planlamanızı öneririm. Konuma buradan bakabilirsiniz.
Bunk’Art 2 çok daha küçük ve gezmesi daha az zaman alıyor. Her iki sığınakta da komünist rejim döneminde yaşanan olaylara yakından tanıklık edebilirsiniz.
Bunk’Art 1: Her gün 09.30-16.00 saatleri arasında açık.
Bunk’Art 2: Pazar-Perşembe: 09.30-18.00 Cuma- Cumartesi: 09.30-20.00
Bunk’Art 2 Giriş Ücreti: 700 LEK (7 euro). Eğer Bunk’Art 1 ve Bunk’Art 2’yi birlikte gezmek isterseniz her iki müzede de geçerli bilet ücreti 1000 LEK (10 euro). 60 yaş üstü ve 6-16 yaş arasındakiler için 400 LEK (4 euro)
6- Reja The Cloud
Tiran gezilecek yerler listemize ilginç bir mimari eserle devam ediyoruz. Tiran Ulusal Sanat Galerisi’nin önünde yer alan The Cloud Tiran’daki kültürel etkinlikler için inşa edilmiş modern bir sanat alanı. Japon mimar Sou Fujimoto’nun imzasını taşıyan bu enstalasyonda fotoğraf çekilmeyi unutmayın:)
7- Yapraklı Ev (House of the Leaves)
Müze gezmeyi sevenler ve Arnavutluk’un geçmişini merak edenler için önerebileceğim bir diğer müze House of the Leaves yani Yapraklı Ev. Komünist rejim döneminde gizli gözetim amacıyla kullanılan ev birkaç yıl önce müzeye dönüştürülmüş. Ses kayıt cihazları, kamera, projeksiyon gibi rejim döneminde devlet kurumlarının dinlenmesinde kullanılan pek çok cihaz ve belge müzede sergileniyor.
Yapraklı Ev Ziyaret Bilgileri: Pazartesi günleri kapalı. Pazartesi-Cumartesi 10.00-16.00 Pazar 10.00-15.00 arası ziyarete açık.
Yapraklı Ev Giriş Ücreti: 700 LEK (7 euro)
8-Tiran Kalesi
Ne yazık ki günümüze sadece surlarının küçük bir bölümü ulaşan Tiran Kalesi yeniden inşa edilerek açık hava sosyalleşme alanına dönüştürülmüş. Kalenin içerisinde şık restoran ve kafelerle birlikte birkaç mağaza yer alıyor. Akşam yemeği için buradaki mekanları değerlendirebilirsiniz.
9- Tiran Gezilecek Yerler: Blloku
Tiran’da gezmekten en fazla keyif aldığımız yer Blloku bölgesi oldu. Buranın ilginç bir hikayesi var. Komünist rejim dönemi süresince sadece parti elitlerine ayrılan kapalı bir bölgeyken rejim sonrası o günlerin intikamını alırcasına binaların rengarenk boyandığı, lüks gece kulüpleri ve restoranların açıldığı bir yere dönüştü.
Tiran’ın en Avrupai kısmı Blloku bölgesi. Gezerken mekanları incelerseniz eminim tasarımlarının ne kadar farklı olduğu dikkatinizi çekecektir. İskender Bey Meydanı civarında gezerken tam bir Balkan şehrindeymiş gibi hissederken Blloku’da Avrupa’daymış hissini yaşamanız mümkün. Özellikle akşam iş çıkışı Tiranlıların sosyalleşmek için tercih ettiği Blloku gece hayatı ile de oldukça hareketli bir bölge.
10- Toptani AVM
Alışverişe meraklıysanız Tiran gezi listenize ekleyebileceğiniz yerlerden biri de Toptani AVM. Özellikle üst kattaki 1.30 Euro mağazasına mutlaka uğrayın derim. Bu mağazada satılan her şeyin fiyatı 1.30 Euro. Bizdeki eski bir milyoncular gibi ama yiyecekten içeceğe, kozmetikten kırtasiyeye aklınıza gelebilecek her şey var. Kredi kartı da geçerli. Biz epey bir şey aldık, 30’la bile çarpsanız gayet uyguna geliyor 🙂
Tiran’da yarım günümüz olduğu için bizim gidemediğimiz yerleri de listeye ekliyorum. Şehirde fazladan vaktiniz olursa belki gitmek isteyebilirsiniz:
- Sky Tower (şehir manzarası ile ünlü)
- Büyük Tiran Parkı
- Rinia Parkı
- Dajti Dağı (teleferikle gezi)
Tiran’a Yakın Gezilecek Yerler
- Kruja
- Bovilla Gölü
- Durres (plajlarıyla ünlü)
Tiran Mekan Önerisi
Tiran seyahati planlıyorsanız yemek konusunda asla zorlanmayacağınızı söyleyebilirim. Çünkü Arnavutluk mutfağı sadece Balkan yemeklerinden ibaret değil. Bir süre İtalya’nın himayesinde kaldığı için İtalya mutfağının etkileri de ülkede yoğun olarak kendisini gösteriyor. Özellikle başkent Tiran’da hem İtalyan restoranlarının sayısı fazla hem de mekanların menülerinde İtalya’dan aşina olduğumuz pek çok lezzet karşımıza çıkıyor.
Arnavutluk kahve konusunda da oldukça iddialı. Tiran’da çok sayıda kahveci görmeniz mümkün. Kahve geleneğinin çıkış noktası da Osmanlı Devleti’nin uzun süre Arnavutluk’a hakim olmasından geliyor.
Tiran’da akşam yemeği için tercihimiz Era Restaurant oldu. Blloku’a oldukça yakın bir konumda olan Era’nın Tiran’da iki şubesi var. Biz Era Vila’ya gittik. Zeytin ağaçlarının altında çok keyifli ve geniş bir bahçesi var. İçerisi de şık ve oldukça büyük.
Era Vila’nın menüsü Balkan ve İtalyan mutfağı ağırlıklı. Mekan pizzaları ile ünlü olduğu için biz de pizza denemek istedik. Pizza fiyatları 610 LEK ile 850 LEK arasında. Biz gayet lezzetli bulduk. Yanında bira ve şarapla birlikte iki kişi toplam 2700 LEK (25 euro) ödedik. Biralar 420 LEK, kadeh şarap 280 LEK. (Kasım 2023) Kredi kartı geçerli.
Akşam bir şeyler içmek isterseniz Blloku’da çok sayıda mekan var, biz Pepper Lounge’a gittik. burada içki fiyatları biraz yüksekti ama ortam oldukça keyifliydi. Bira 600 LEK, aperol spritz 750 LEK. Dönüş günü İskender Bey Meydanı’ndaki Opera binasının yanındaki mekanlardan Momento’yu tercih ettik. Burada içki fiyatları daha uygun, biralar 280 LEK, aperol 450 LEK.
Tiran’da Nerede Kalınır?
Tiran seyahat planı yaparken kalacağınız bölgeyi merkeze yani İskender Bey Meydanı’na yakın ayarlamanızı öneririm. Böylece her yere yürüyerek rahatlıkla gidebilirsiniz. Biz Tiran’da bir gece konakladığımız otelimizden çok memnun kaldık. İsmi Europa Hotel, İskender Bey Meydanı’na yürüyerek iki dakika uzaklıkta. Yeni açıldığı için her yer pırıl pırıldı. Odamız Tiran standartlarına göre hem büyük hem de gayet lükstü. İki kişilik standart oda için kahvaltı dahil 40 euro ödedik. Tiran’da Nerede Kalınır? yazımda hem kaldığımız oteli hem de alternatif oteller hakkında detayları paylaştım, dilerseniz inceleyebilirsiniz.
Tiran’dan Karadağ’a Nasıl Gidilir?
Karadağ son yılların en popüler yurt dışı rotalarından biri. Ama Karadağ uçak biletleri çoğu zaman oldukça pahalıya satılıyor. Biz de Karadağ’a gitmek istiyor ama uzun zamandır uygun bilet yakalayamıyorduk. Yakınlığını göz önüne alınca hemen Tiran seyahati planladık, oradan otobüsle Karadağ’a geçtik. 4 gün Kotor’da kaldıktan sonra tekrar Tiran’a geçip gece 02.00 uçağı ile İstanbul’a döndük.
Tiran Karadağ arası ulaşımın tüm detaylarını Arnavutluk’tan Karadağ’a Otobüsle Nasıl Gidilir? yazımda anlattım. Sizin de benzer planınız varsa okumanızı öneririm.
- Tiran Havalimanı’ndan Şehir Merkezine Nasıl Gidilir?
- Tiran’da Nerede Kalınır?
- Belgrad Gezilecek Yerler
- Üsküp Gezilecek Yerler
Tiran ile ilgili daha detaylı bilgileri Instagram @seyahatimgeldi hesabımda bulabilir, daha fazla gezi önerisi için beni takip edebilirsiniz.
